Mooie Belgische wandeling: op ontdekkingstocht in het Westhoek

OKTOBER 1914. HONDERD JAAR GELEDEN VOND DE BEROEMDE SLAG BIJ IEPER PLAATS. NA EEN RACE TEGEN DE KLOK OM DE STRANDEN VAN DE NOORDZEE EN HET KANAAL TE BEREIKEN, ZIJN DE DUITSE TROEPEN AAN DE OEVERS VAN DE YSER GEBLOKKEERD. EIND OKTOBER, TOEN HET BELGISCHE LEGER EEN TEKORT AAN MUNITIE HAD, ZAL VANUIT NIEUWPOORT DE BEROEMDSTE VAN DE OVERSTROMINGEN IN DE POLDERS BEGINNEN, DIE DRIE DAGEN ZAL DUREN. TUSSEN DEZE TWEE STEDEN NEMEN WE U MEE OP DE WEGEN VAN DE HERINNERING NAAR EEN OPEN, UITNODIGEND EN… NIET ZO VLAK VLAANDEREN! De ontmoeting vindt plaats voor een beroemd symbool van deze epoch van de geschiedenis: de Menenpoort bij de ingang van Ieper. Deze triomfboog, gebouwd door de Britten, eert de gesneuvelden van de Eerste Wereldoorlog. Hier wordt u voorgesteld om te wachten op de motorrijders en de omgeving van dit unieke monument te verkennen. Ieper (Ieper in het Nederlands) ligt aan het einde van de autosnelweg A19 van Kortrijk of E17 van Gent. De stad heeft hevige bombardementen ondergaan en de geslaagde wederopbouw is in de oorspronkelijke stijl uitgevoerd. Wandel over de Grote Markt en in de omgeving, het is de moeite waard. Naast een bezoek aan het Toeristeninformatiecentrum kunt u het uitstekende museum “In Flanders Fields” bezoeken, dat zijn naam dankt aan het gedicht van John McCrae. Deze arts van Canadese afkomst schreef deze regels op 3 mei 1915. We zullen de plek ontdekken waar hij zijn pen oppakte. We verlaten het centrum van Ieper, een charmante stad met een geschiedenis die teruggaat tot de 10e eeuw. Na een paar kilometer houden we halt bij de Essex Farm Cemetery, een van de 170 militaire begraafplaatsen in de regio. John McCrae behandelde de gewonden in de betonnen kazematten die we naast de begraafplaats bezoeken. De klaprozen, die trots bloeiden, waren getuigen van de duizenden jonge mensen die in de strijd hun leven verloren. McCrae werd geïnspireerd door deze kwetsbare bloem. Achter ons wandelen we langs het sluizenpad van het Ieper-Yserkanaal, dat de tegenstanders tijdens de Eerste Wereldoorlog van elkaar scheidde. EEN ANDER VLAANDEREN We zetten de weg weer in en beginnen een ronde in het zuiden van Ieper. De grote landbouwvlaktes domineren. We doorkruisen het dorp Dikkebus. Aan de uitgang van de gemeente houden we halt bij de New Cemetery, die van februari 1915 tot mei 1917 werd gebruikt. Hier liggen 624 lichamen onder de steles… Deze angstaanjagende cijfers, die zich bij elke stop opstapelen, kunnen ons alleen maar versterken in het idee dat het leven het mooiste geschenk is en dat we het zo goed mogelijk moeten genieten. Onze motoren en deze uitstapjes, die uw tijdschrift voorstelt, gaan in deze richting. Met een beetje geschudde ziel stappen we weer op onze machines. Uitgestrekte landschappen beginnen zich voor onze ogen te ontvouwen, niets te maken met het beeld dat we van Vlaanderen hebben, dat in alle richtingen is gebouwd. We bevinden ons aan de laatste uitlopers van Heuvelland, het land van de heuvels. Prachtig! De wegen kronkelen aangenaam en we gaan kilometer na kilometer met een zachte gasvoet naar Wijtschate, onze nieuwe herinneringsstop ter ere van deze jonge strijders. We bevinden ons op een plek waar de mijnenoorlog de meeste slachtoffers heeft geëist. Beide kampen groeven galerijen onder de versterkte kampen van de vijand om honderden tonnen explosieven te plaatsen. De plek werd bovendien door de artillerie gebombardeerd. Hoeveel duizenden granaten zijn hier afgevuurd? De troepen zaten in de val. De hel kwam uit de lucht, en onder de voeten van de strijders veranderde de grond in een vleesmaaltijd! Een gruwel! We doorkruisen deze begraafplaats met emoties. Gelukkig verlichten de geneugten van het motorrijden onze stemming. De kleine wegen zijn nog steeds zo aangenaam. Het zicht is helder, enkele grote wolken bloeien aan de hemel: het voelt aan als een schilderij van Permeke. Deze route nodigt uit tot een rustige uitstap. Onze W800, met de goede vibraties van haar verticale tweeling, wiegt ons met haar gelijkmatige Poum-poum. Deze machine is perfect om deze regio moeiteloos te verkennen. We zijn nu in het hart van het Ieperfront. YPERIET Na de overstromingen in oktober 1914 tekende de frontlinie een halve cirkel rond Ieper. Het is tijd om “Hill 60” te bereiken. Het is een strategische brug waar de Britse en Duitse troepen hevig vochten. Elke put, elke heuvel is het resultaat van de explosie van een mijn of een granaat, wat een verwoeste landschap heeft gecreëerd. Een schaap graast vredig. De kleur van het gras brengt een sprankje hoop naar deze plek, waar mosterdgas (of Yperiet, genoemd naar de stad Ieper) voor de eerste keer werd gebruikt. Deze cytotoxische verbinding dringt door kleding en het rubber van de laarzen, verbrandt de huid, de ogen en alle slijmvliezen en veroorzaakt zweren die snel opbarsten. We zullen de plek te voet omringen. De rust van de plek contrasteert met wat men zich van het constante geluid van bommen, de herhaalde aanvallen en het zuchten van de gewonden kan voorstellen. Wat een angstaanjagende tijd! Het is weer met het gevoel bevoorrecht te zijn dat we op onze motoren stappen. De glimlach komt snel weer op onze lippen als we in de richting van Tyne Cothoek naar andere kleine heuvels rijden. De plek is beroemd en de talrijke Britse touringcars getuigen van de opwinding die er rond de 100e verjaardag van de Eerste Wereldoorlog is. Gelegen op een lichte helling, herbergt de begraafplaats 11.952 graven. Het is de grootste militaire begraafplaats van het Gemenebest ter wereld. Aan de lange halfronde omwalling kunnen de namen van de soldaten worden gelezen wiens lichamen nooit zijn gevonden. Het zijn er 34.863… Deze angstaanjagende cijfers brengen ons hoofd aan het schudden. De talrijke velden en de weinige bossen die we hebben doorkruist, maken de teelt van vele graansoorten, de productie van vele meelsoorten en veel broden mogelijk, die we graag genieten. Deze schatten gedijen op een grond die door bloed en gewonde lichamen doordrenkt is. Meer prachtige wegen wachten op ons om naar de polders terug te keren, deze landstreken die onder het zeeniveau liggen. Onze GPS geeft aan dat we een “hoogte” tussen -4 en -6 meter bereiken. DUITSLAND OOK... Na het passeren van het dorp Langemark ontdekken we een Duitse begraafplaats. Tijdens onze verkenning vond er een herdenking plaats… Acteurs hadden het Duitse uniform aangetrokken om te eren. De plek is ontroerend in zijn eenvoud. De enorme torenbogen van Wesersandsteen (Duitse rivier) bieden uitzicht op de platen die de 44.000 Duitse soldaten eren die hier hun laatste rustplaats hebben gevonden. 25.000 van hen liggen in een massagraf. Na deze nieuwe ervaring vol herinneringen en emoties wachten ons kleine bochten om het Ieper-Yserkanaal te bereiken, dat diende voor de overstromingen in oktober 1914. Aan de oevers ontdekken we prachtige landschappen. Het kanaal is een wonder van rust en kalmte. Je ziet in één oogopslag dat zonder de oevers en dijken de hele regio onder water zou staan. We rijden naar het noorden. Aan een bocht van de Yser tekent de beroemde toren met dezelfde naam zich af in de lucht. Dit symbool van vrede draagt in vier talen de inscriptie “Nooit Meer Oorlog”. Als men de stromen van haat kent die elk jaar door bepaalde Vlaamse bewegingen op deze plaatsen worden uitgestort, denkt men dat de verschrikkingen van de geschiedenis geen lessen trekken. Desondanks is de plek vrij ontroerend. Een ander moment van intense emoties is de toegang tot de Duitse begraafplaats van Vladslo. 25.000 lichamen rusten onder uw voeten. Aan het einde van de begraafplaats ontdekken we het beeld “De Treurende Ouders”, gemaakt door Käthe Kollwitz, wiens zoon Peter, die in 1914 stierf, vlakbij is begraven. Dit standbeeld, dat Käthe Kollwitz en haar man afbeeldt die om het verlies van hun zoon huilen, is wereldwijd een symbool geworden voor alle ouders die een kind in de oorlog verloren. Weinig mensen bezoeken Duitse begraafplaatsen, hoewel een zeer grote meerderheid van deze slachtoffers gedwongen was zich hier in deze uithoek van België te laten afslachten. Is een Duitse dienstplichtige minder waardig dan een geallieerde dienstplichtige? Deze overweging vergezelt ons terwijl we de weg langs de Yser blijven rijden. Dit water is werkelijk prachtig. DE HEL VAN DE LOOPGRAVEN Enkele kilometers later bereiken we de beroemde “Dodengang”, de doodssluipweg. Waarschijnlijk een van de oudste herdenkingsplaatsen van het eerste conflict… Hier zult u ontdekken hoe de hel van de loopgraven was. Dit is een dag waarop we op onze manier de verschrikkingen van de oorlogen konden aanspreken. We hoeven alleen nog naar Nieuwpoort te rijden. De aankomst verloopt via de beroemde rotonde die wordt overschaduwd door het standbeeld van Albert I. Naast de hulde aan degene die in het collectieve geheugen als de “Ridderkoning” blijft, weet men minder dat de plek de vijf sluizen herbergt die het mogelijk maakten om het Westhoek te overstromen, de Westelijke Front te blokkeren en de opmars van de Duitse troepen te verhinderen. Om ons een beetje af te leiden, zullen we de ontmoeting met een vriend afsluiten bij een glas en een wandeling pedibus op de duin om de schoonheden van de Noordzee te bekijken… SMAKENSTOPPEN In Ieper heeft de “Brasserie Central” ons in staat gesteld ons op te warmen met een uitstekende warme chocolade. Houten meubilair en een terras op mooie dagen, een aangename plek met uitzicht op de Grote Markt. Brasserie Central, Grote Markt, 14 in 8900 Ieper www.central-ieper.be [http://www.central-ieper.be/]. Geopend vanaf 7 uur op zaterdag. Dixmude: “Water en Vuur” biedt u een verbazingwekkende ervaring: eten binnen een in 1942 gebouwde woonboot. We hebben gekozen voor een enorme champignon salade. Een genot. Niet echt goedkoop, maar de plek en de kwaliteit van de geserveerde gerechten zijn de reis waard. Een beetje jezelf verwennen… Water en Vuur, Ijzerdijk 48 (aan de voet van de Yser-toren) Tel.: 0498/56.55.55, www.waterenvuur.be.