Getest: Bajaj Freedom 125 CNG. Een motor op aardgas?!

In de Indische stad Pune rolde op 16 juli 2024 de eerste Bajaj Freedom 125 CNG van de assemblagelijn als ’s werelds eerste in serie geproduceerde motorfiets op CNG (compressed natural gas, een vorm van aardgas). Het is opvallend hoe Bajaj Auto voor deze bekende, toegankelijke en budgetvriendelijke brandstofvorm kiest, terwijl z'n concurrenten zich veelal richten op (dure) oplossingen op elektriciteit of waterstof.

Naast elektriciteit, met al z'n uitdagingen rond opwekking, opslag en distributie, richten fabrikanten zich voor hun zoektocht naar alternatieven die onze uitstoot verminderen steeds vaker op waterstof. Als gas kan waterstof net als benzine of diesel opgeslagen en getransporteerd worden naar een tankstation, zodat klanten even snel en gemakkelijk kunnen bijtanken.

Precies vijftien dagen voordat Kawasaki z'n waterstofprototype voor het eerst aan het publiek toonde, werd in India 's werelds eerste productiemotorfiets op gecomprimeerd aardgas gelanceerd: de Bajaj Freedom 125. Het was op 16 juli 2024 dat de allereerste klant zijn Bajaj op CNG mocht ophalen bij de fabriek in Pune. Tussen dan en 10 januari 2025 leverde Bajaj al 40.206 exemplaren af in 350 Indische steden waar CNG breed verkrijgbaar is. Sinds januari produceren ze zo'n 40.000 van die motoren per maand. Dat zijn aantallen waar de Japanners met hun waterstof aangedreven motoren momenteel enkel van kunnen dromen. 

Bajaj Auto is in eigen land inmiddels de op één na grootste fabrikant van gemotoriseerde tweewielers. In vijf fabrieken produceerden ze in boekjaar 2024 zo'n 3,6 miljoen motoren. Buiten India is het merk vooral bekend door zijn partnerschap met KTM (37 % eigendom via Pierer Mobility) en een joint venture met Triumph (o.a. Speed en Scrambler 400). Op een totaal van de 2.121.491 motoren die Bajaj verkocht op de Indische thuismarkt, waren er meer dan 40.000 Triumph 400's en net geen 65.000 KTM's. Maar de snelst groeiende ster is zonder twijfel de CNG-aangedreven Freedom 125, en dat dankzij de vele voordelen qua gebruikskost en uitstoot ten opzichte van benzinemodellen.

Volgens Rakesh Sharma, Executive Director en rechterhand van voorzitter Rajiv Bajaj, richt de Freedom 125 zich op pendelaars — India’s populairste segment — door lagere brandstofkosten te combineren met comfort en gebruiksgemak. Deze motor heeft naast z'n CNG-tank ook een back-up benzinetank, een opvallend laag en breed zadel, een USB-poort en een LCD-dashboard met bluetoothconnectiviteit. 

De Freedom 125 is uitgerust met een luchtgekoelde 125cc SOHC viertakt eencilinder (54 × 54,5 mm) die 9,5 pk levert bij 8 000 opm en 9,7 Nm bij 5 000 opm, gekoppeld aan een vijfbak. De 12,5 liter/2 kg CNG-cilinder zit onder het zadel en werd dus aangevuld met een benzinetank van twee liter om het bereik te vergroten. Dat moet verhinderen dat rijders niet gestrand raken wanneer ze eens geen CNG vinden. Bajaj claimt een bereik van 67 km per liter op benzine, maar het echte verschil maakt de CNG-modus: 102 km per kilo gas. De gecombineerde actieradius van deze motor is dus maar liefst 338 km.

De grootste troef van deze "bi-fuel" motorfiets is dus de brandstofefficiëntie, en dat is ook meteen het belangrijkste aspect voor de meeste Indische motorrijders. CNG kost aanzienlijk minder dan benzine, en zo daalt de kilometerkost op CNG tot de helft vergeleken met benzine. CNG wordt bovendien in India gewonnen en is dus niet onderhevig aan dezelfde globale prijsfluctuaties en invoerheffingen als benzine. 

CNG is een gemengd aardgas dat hoofdzakelijk bestaat uit methaan. Het kan zowel als fossiel gas uit de grond komen, als geproduceerd worden uit biogas. Bij verbranding stoot het tot 26,7 % minder CO₂ uit dan benzine, 85 % minder onverbrande koolwaterstoffen en 43 % minder stikstof. Het gebruik van bio-CNG vermindert de CO₂-voetafdruk tot wel 85 % ten opzichte van klassieke brandstof. Bovendien tank je CNG in ongeveer twee minuten, wat een groot pluspunt is tegenover de laadtijd van elektrische motorfietsen.

Een bezoek aan het indrukwekkende R&D-centrum van Bajaj in Akurdi onthulde hoe de designers de kleine benzinetank ingenieus rond de CNG-gascilinder hebben geplaatst, terwijl de luchtfilterkast ernaast inpast. De CNG wordt gecomprimeerd tot 200 bar in een 160 mm brede cilinder, vergelijkbaar met een duikfles, gemonteerd in een stalen buizenframe met monoshock-achterbrug. Om alle twijfels over de veiligheid van zo'n hoge drukcilinder tussen je benen weg te nemen, onderwierp Bajaj de motor aan 11 goed gedocumenteerde crashtests, waaronder valproeven en zijdelings en frontale impacttests. Bij elke test bleek dat de cilinder onbeschadigd bleef, met geen enkel lek of drukverlies.

De Bajaj Freedom 125 bewijst dat CNG een volwaardig alternatief is voor klassieke verbrandingsmotoren, en het is bovendien vaak praktischer dan waterstof of elektriciteit. De enige barrière zal de halsstarrigheid van de pure "Net Zero"-denkers zijn, maar dat neemt niet weg dat deze technologie een vervolg verdient.

Ik kreeg twee kansen om de Freedom 125 zelf te testen: eerst in Mumbai, waar ik een persmodel circa een halfuur door het historische centrum mocht sturen, en later in Pune, in volle ochtendspits. Tot je in een Indische stad hebt gereden in het drukke verkeer en in regenweer, weet je niet wat stress in het verkeer écht betekent. Een helm dragen is verplicht, maar bijna niemand doet het. Hoe moet je anders je iPhone tussen je hoofd en je schouders klemmen om je schoonmoeder te bellen? 

De Bajaj Freedom 125 reageert vlot, is opvallend stil en trilt minimaal. Het brede stuur en de directe gasrespons maken het slalommen tussen auto’s en tuk-tuks tot een fluitje van een cent. Het is niet alleen praktisch, maar ook heerlijk om te rijden.

Het LCD-dashboard toont de resterende actieradius (DTE) voor de gekozen brandstof, en je schakelt onderweg met één druk op de knop tussen CNG en benzine. Wanneer je dat doet is er een lichte hapering, maar zo kort dat je het amper merkt, en de prestaties van het motorblokje blijven identiek.

Tekst: Alan Cathcart 

Vertaling: Jef Cambré, Bart Jacobs, Maarten Van Caesbroeck