Van alle Internationale motorcrosswedstrijden die België ooit rijk was, is er nog maar één echte overgebleven en dat is de Halfoogstklassieker op de Keiheuvel in Balen. De cross op de Keiheuvel is, naast de GP van Vlaanderen, in Lommel zowat de enige gelegenheid om de Belgische crosstoppers in actie te zien. Een sfeerverslag.
Foto's: Jan Vermeer
Tekst: Bart Jacobs
2023 is een feestjaar voor de Koninklijke Motorclub Mol, die honderd kaarsjes mag uitblazen. Tegelijkertijd organiseert KMC Mol al 70 jaar haar bekende crosswedstrijd op de Keiheuvel. Voor wie nog nooit een voet zette op de Keiheuvel nog even dit: het is geen met keien bezaaide heuvel. Integendeel zelfs, het de bodemgesteldheid is zanderig en de heuvel is eigenlijk een duinenrug. De wedstrijd op de Keiheuvel sluit nauw aan bij de GP in Lommel en dat zowel qua tijd (3 weken later) als qua afstand. Ik schat dat beide legendarische zandcircuits in vogelvlucht 5 kilometer van elkaar liggen. Toch zijn beide wedstrijden niet met elkaar te vergelijken. In Lommel maakt de zakelijkheid van de GP’s de dienst uit, terwijl de meeting op de Keiheuvel heel ‘old school’ aanvoelt. Misschien speelt het feit dat het starthek opnieuw frontaal op de Keiheuvel gericht is, wel een rol bij dat gevoelt. Maar er is meer. Fotograaf Jan kan geen 10 passen op de 17e Escadrille Licht Vliegwezenlaan – de nogal flatteuze naam van het asfaltweggetje dat het circuit van de paddock scheidt – zetten of hij loopt een oude bekende tegen het lijf. Maar da’s dan ook geen wonder want als crossfotograaf stond Jan gedurende de hele jaren ’90 in de vuurlijn van de GP’s, met uitstappen tot in Venezuela toe. De cross op de Keiheuvel fungeert dus ook als decor voor een reünie van gelijkgestemden.
We zijn mooi op tijd in Balen aangekomen en dat betekent dat we nog de trainingen voor de Inters kunnen meepikken. Afgelopen weekend werd er al onder JMS/VLM-vlag op de Keiheuvel gereden, vandaag is het de eigenlijke Halfoogstklassieker die onder auspiciën van de Belgische Motorrijdersbond wordt verreden. Willen of niet, de federaties zijn in de huidige context wel tot een samenwerking met elkaar veroordeeld. De Inters 250 – zeg maar de MX2-rijders – trainen als eersten. KMC Mol had begin juli al zowat alle toppers uit deze klasse onder contract gelegd, maar blessures gooiden het op papier mooie deelnemersveld flink overhoop. Jago Geerts speelden we al tijdens de GP van Finland kwijt. Een bittere pil voor Geerts, z’n Monster Energy Yamaha-team en ook de KMC Mol waarvan hij nu het bekendste actieve lid is. Ook seizoensrevelatie Lucas Coenen moet forfait geven op de Keiheuvel, na de zware crash die hij tijdens de kwalificaties voor de Zweedse GP onderging. WK-leider Andrea Adamo gooit ook de handdoek in de ring voor de zandklassieker, maar wordt wel vervangen door z’n Red Bull KTM-teambaas Antonio Cairoli. Als 37-jarige is hij vandaag zeker en vast de ouderdomsdeken bij de Inters 250.
Na de trainingen is het tijd om de inwendige mens te versterken. In het verleden was Taverne De Kei altijd de aangewezen plaats om, even weg van de crossdrukte, iets te eten of te drinken. Maar tot ons beider verbazing houdt men in De Kei, die ook als clubhouse voor de zweefvliegclub fungeert, vast aan de wekelijkse sluitingsdag op dinsdag…
Het wordt dan maar een frietje op de fraaie picknicktafels van het gemeentelijk openluchtzwembad.
Naarmate de klok 13u00 nadert, stijgt de spanning. De Inters MX2 maken zich klaar voor hun eerste ‘gatedrop’ van de dag. Dat de Nederlander Rick Elzinga de bende over de duinenrug leidt, hoeft niet te verbazen. Elzinga was vorig jaar de Europees kampioen 250 en zit op een snelle fabrieks-Yamaha. Z’n landgenoot Raf Meuwissen kan 2 ronden lang in het zog van Elzinga blijven, maar wordt dan van de tweede plaats verdrongen door Antonio Cairoli. Geen wonder, want Cairoli stond ook tijdens z’n GP-carrière bekend als zandrijder. Met 9 wereldtitels is Cairoli de motorcross-tegenhanger van die andere legendarische, Italiaanse tijdgenoot: Valentino Rossi. Liam Everts wordt derde.
Dan is het de beurt aan de grote kannonnen van de Inters 500, waar Benoit Paturel de holeshot pakt en vier ronden lang leidt voor z’n landgenoot Romain Febvre. Kawasaki-fabrieksrijder Febvre verkeert in de vorm van z’n leven en won in juni en juli 5 opeenvolgende GP’s.
Dat volstond wel niet om WK-leider Jorge Prado van de leiding te verdringen in de MXGP-klasse, maar Febvre wordt straks misschien wel de ‘morele wereldkampioen’.
In het zand van de Keiheuvel lijkt hij nu wel sneller dan Jeffrey Herlings. Herlings is weliswaar nog maar net terug uit blessure en miste z’n start. Aangezien de Keiheuvel een ‘old school’-circuit is, is het op veel plaatsen smal en dus is een remonte niet zo voor de hand liggend. Herlings wordt uiteindelijk wel tweede achter de ongenaakbare Febvre.
Race-rituelen
Wie naar een voetbalwedstrijd van enig niveau gaat, betaalt tegenwoordig voor een genummerd zitje en wordt verondersteld daar ook op te blijven zitten. Geef mij dan maar een crosswedstrijd waar je als toeschouwer gaat of staat waar je wil. En zo staan we net voor de tweede manche van de Inters 500 begint, op 2 meter naast de startlijn. In tegenstelling tot de GP’s start men hier nog gewoon op het zand dat achter de het hek ligt en niet op een metalen gril. Dat betekent dat je als rijder, eenmaal dat je je startplaats achter het hek gekozen hebt, je nog even moet ‘tuinieren’. Of met andere woorden, je moet een spoortje zien te maken dat als lanceerplatform kan fungeren om goed te starten. De meeste crossers doen dat met hun voeten. Ik ken weinig schoeisel dat steviger is dan een crosslaars en dus kan je er makkelijk een spoortje in de Kempische zandgrond mee trekken. Zei ik daarstraks dat er geen keien liggen op de Keiheuvel? Alleen iemand die op een uit Scheldezand bestaand schiereiland is opgegroeid is wellicht in staat om in deze gigantische zandbak een steen te vinden en die eer is voor de Zeeuwse crosser Jordan Lee van Maren weggelegd. Ook ‘good old’ Ken De Dycker staat achter het starthek. De man die ooit iedereen 3 seconden per ronde aan de crossbroek smeerde op het aartsmoeilijke en loodzware circuit van Lierop, zit niet meer op competitiegewicht maar beleeft op z’n 39e blijkbaar toch nog genoeg lol. Of is het gewoon een trainingssessie voor de oldtimercross in Orp-Le-Grand van eind augustus?
De tweede reeks wordt wel een heuse demonstratie van Jeffrey Herlings en het is dan ook fantastisch om hem snoerhard de 90° linkerbocht aan de start te zien nemen om weer de Keiheuvel op te stuiven. Tegelijkertijd weet je dat niemand meer in staat zal zijn om de KTM-topper hier te kloppen.
De Inters krijgen op de Keiheuvel een druk programma voorgeschoteld, want naast twee reguliere manches mogen de 15 besten uit elke klasse ook aan de slag in de Superfinale. Tussenin kan het grote crosspubliek – zo’n 10.000 toeschouwers – ook nog kennismaken met Jarne Bervoets. Bervoets, zoon van ex 250cc-topper Marnicq komt net uit de 85 cc-klasse waar hij door wat pech de Europese en wereldtitel misliep. In Balen toont hij in de tweede manche van de Beloften – die allemaal op een geweldig klinkende 125cc tweetaktmachine zitten – waarom hij al een officieel contract bij Yamaha op zak heeft. En was dat ook niet het merk waarop papa Marnicq z’n GP-carrière begon en beëindigde?
Met jongens als Jago Geerts, die volgend jaar de overstap maakt naar de MXGP, Liam Everts, de Coenen-brothers (Lucas en Sacha) ziet de sportieve toekomst van de Belgische motorcross er nog niet zo slecht uit. Zeker als je weet dat er vlak daarachter nog een talentrijke generatie aankomt met Jarne Bervoets en de Oud-Turnhoutse broertjes Douwe en Torre Van Mechgelen als voornaamste exponenten.
Dat er nog Belgische – versta Vlaamse talenten – op noppen rondrijden is voor een groot stuk te danken aan het werk dat Motorsport Future, met enthousiastelingen Pierre Schroyen en Kris Fleerackers voorop, achter de schermen aflevert.
Alleen, gaan we die jongens nog vaak in eigen land aan het werk kunnen zien? Ik vrees alvast van niet. Want globaal gezien gaat het niet goed met de Belgische motorcross. De permanente trainingsomlopen, of eerder het gebrek daaraan, zijn een oud zeer maar nu liggen ook niet-permanente omlopen in de vuurlinie. De Motorcross van de Westkust in Middelkerke, een organisatie van de MCLB, werd afgelopen zomer geen 50e jubileumeditie meer gegund. En ook het legendarische Fort van Koningshooikt lijkt nu verloren voor de Motorcross en dat vanwege juridisch getouwtrek tussen twee naburige landbouwers…
Ondertussen is het behoorlijk druk geworden in het rennerspark. Nogal wat GP-rijders die zelf niet in actie komen in Balen, komen toch kijken naar de verrichtingen van hun collega’s. We kruisten al WK MX2-leider Andrea Adamo en publiekslieveling Alberto Forato, maar we zien ook Monster Energy Yamaha-fabrieksrijder Jeremy Seewer in een heuse legerjeep arriveren…
Het is een lange dag geweest, maar de Superfinale start wel op tijd. Voor mij en Jan het signaal om ons naar het lange rechte stuk van het circuit te begeven. Dit stuk, dat evenwijdig met de 17e Escadrille Licht Vliegwezenlaan loop, is één van de zwaarste passages. Ik zie zelfs zandwalletjes ontstaan op plaatsen waar die voorheen nooit waren en dat is wellicht een neveneffect van drie dagen hard crossen in het diepe zand van de Keiheuvel.
Jeffrey Herlings is maar wat gebrand om komende zondag in Arnhem de GP van Nederland te winnen en als je dan een kleine week voordien nog eens je superioriteit in het zand kunt onderstrepen is dat mooi meegenomen. Niemand heeft ook maar een schijn van kans tegen Herlings. Dat is na twee ronden in de Superfinale al duidelijk, Febvre probeert nog even aan te klampen tot z’n achterwiel, tractiecontrole of niet, ferm uitbreekt op het natuurlijk gevormde wasbord. Het vergt het nodige kunst-en vliegwerk van Febvre om de Kawasaki op twee wielen te houden. Febvre zal nog 2e worden voor de heroptredende Pauls Jonass.
En daarmee zit er weeral een editie van de Int. Motorcross van de Keiheuvel op. Voor mij moet het de 22e maal geweest zijn en fotograaf Jan is al helemaal de tel kwijt als het over z’n Keiheuvel-score gaat. Hij kwam al in de vroege jaren ’70 met vader en moeder elke 15e augustus naar Balen afgezakt.
Was het Leuvense Luik van de Paastrofee lang ‘de Moeder van alle motorcrossen’ en de wedstrijd op de Kesterheide ‘Vlaanderens mooiste’, dan is die op de Keiheuvel nu nog als enige overgebleven en ondanks de geografische nabijheid van Lommel toont de publieke opkomst elk jaar weer dat deze wedstrijd haar bestaansrecht heeft. De Keiheuvel is dan ook iets speciaals want de sfeer die er hangt is met geen enkele andere wedstrijd te vergelijken…