De toekomst van Fantic Motor, een interview met Mariano Roman

MV Agusta, Indian, Norton, Moto Morini, Brough Superior, Horex en recentelijk BSA - de inhoud van de diepvriesafdeling van de motorfietsgeschiedenis is geleidelijk ontdooid. Dit proces begon 35 jaar geleden toen John Bloor Triumph opnieuw lanceerde. Maar één van de meest recente heroplevingen heeft plaatsgevonden in de afgelopen tien jaar. Zo lang heeft het geduurd om Fantic Motor uit Italië [zie historiek] te transformeren. Dankzij slim management en zorgvuldige investeringen is het nu een snelgroeiend merk in de offroad en all-terrain markten. Vandaag wordt Fantic wereldwijd verkocht via meer dan 1.000 dealers in 50 verschillende landen.

In 2023 verkocht het bedrijf meer dan 16.000 motorfietsen en 35.000 e-bikes, waarvan 38% in Italië. Onder deze verkopen waren 1.550 exemplaren van de nieuw gelanceerde Caballero 700. Dit is het eerste model met een tweecilindermotor van het bedrijf, aangedreven door de Yamaha MT-07 motor die rechtstreeks door de Japanse fabrikant aan Fantic werd geleverd. Deze mogelijkheid kwam er nadat Fantic in oktober 2020 de in Bologna gevestigde motorenfiliaal van Yamaha, Motori Minarelli, overnam van het Japanse bedrijf. Hierdoor kon Fantic zich omvormen tot een volwaardige fabrikant die 100% van zijn motorfietsen in eigen huis produceert.

Fantic Motor volgt dezelfde strategie als zijn grotere Oostenrijkse tegenhanger KTM door zich te concentreren op racen. In 2023 won Fantic Racing 13 titels, waaronder het J1 Enduro Wereldkampioenschap dankzij Jed Etchells uit Isle of Man [Manx]. Hij won 12 van de 14 rondes en eindigde tweede in de andere twee. Hij won ook de Junior Enduro Wereldtitel. Fantic benadrukt graag dat het de enige Italiaanse fabrikant is die officieel deelneemt aan vier verschillende disciplines - Motocross, Rally, Enduro en Wegracen. 

De man achter deze renaissance is Mariano Roman, 68 jaar oud. Hij is sinds oktober 2014 de CEO van Fantic Motor, toen hij samen met een groep investeerders het bedrijf overnam van de vorige eigenaar, Federico Fregnan. Bescheiden en zacht van stem heeft Roman echter veel om trots op te zijn. Hij heeft de creatie van vele iconische motorfietsen geleid, te beginnen met de RGS 1000 driecilinder tijdens zijn zeven jaar bij Laverda, voordat hij in 1985 bij Aprilia begon te werken.

Vanaf 1987 was Mariano Roman als technisch directeur bij Aprilia verantwoordelijk voor de creatie van Aprilia's eerste Superbike, de RSV Mille 60º V-twin. Hij ontwikkelde ook de Tuono, Caponord, Falco en Futura 1000 spinoff varianten. Hij superviseerde de ontwikkeling van de Scarabeo scooter, de 50/125cc AF1 duo, de Suzuki-aangedreven RS250 race replica, en de Climber trial motor waarop Tommy Ahvala in 1992 Aprilia's eerste wereldkampioenschap won. Daarnaast leidde hij de ontwikkeling van een V-Twin familie, de SXV/RXV 450/550cc 77º V-twin offroaders - vijf keer winnaars van het Wereldkampioenschap Supermoto. Onder zijn leiding lanceerde Aprilia in 2000 de innovatieve 50cc DiTech directe injectie tweetakt scooter motor, en hij werkte ook samen met BMW om gezamenlijk de F650 Funduro/GS te ontwikkelen, die Aprilia vanaf 1993 voor het Duitse bedrijf produceerde.

Na de overname van Aprilia door Piaggio in 2004, werd Roman geleidelijk ontevreden door wat hij zag als een gebrek aan strategisch begrip van de motorfietsindustrie door de nieuwe, op scooters gefocuste eigenaren. Nadat hij de ontwikkeling van de RSV4 Superbike had begeleid, die later drie World Superbike titels won met Max Biaggi en Sylvain Guintoli, verliet hij Aprilia in 2008 na 23 jaar leiding te hebben gegeven aan de productontwikkelingsstrategie. Vervolgens werkte hij een tijdje in de bouwsector, totdat hij in oktober 2014 samen met een groep investeerders besloot om Fantic Motor over te nemen. Laten we het verhaal aan hem overlaten, in een interview op zijn kantoor in het hoofdkwartier van Fantic in Santa Maria in Sala, 20 km ten noordoosten van Padova – en slechts 5 km verwijderd van Aprilia's thuisbasis in Noale!

AC: Mariano, waarom hebben jij en je collega's besloten om Fantic te kopen?

MR: Nadat ik Aprilia had verlaten, ging ik werken in de bouwsector, en mijn bedrijf speelde een belangrijke rol bij de wederopbouw van Ground Zero in New York City - maar mijn hart was niet gelukkig ver weg van motoren. Dus eind 2014 besloot ik samen met enkele vrienden om Fantic Motor over te nemen van de toenmalige eigenaar, Federico Fregnan. Hij had tien jaar lang goed werk geleverd met het bedrijf. Soms, als iemand een merk koopt, proberen ze er zoveel mogelijk geld uit te halen, maar Fregnan had vooral qua product goed werk geleverd.

AC: Wie is nu eigenlijk de eigenaar van Fantic Motor?

MR: 10% van het bedrijf is direct in handen van VeNetWork, een investeringsgroep bestaande uit 76 ondernemers uit de regio Veneto. De andere 90% is in handen van 24 individuele leden van deze groep, waarvan vijf, inclusief ikzelf, een meerderheid van het aandelenbezit hebben.

AC: Oké, maar ze hebben jou gekozen om het bedrijf te leiden!

MR: Ja, dat deden ze! Ik zei tegen hen: "Ik zou graag Fantic willen kopen." Ze zeiden: "Oké, als je wat van je eigen geld erin steekt, evenals je reputatie, dan doen we het." Dus dat deed ik! Ik ben de CEO die verantwoordelijk is voor het leiden van het bedrijf en belast met het leveren van rendement op onze investering voor ons allemaal. Het is een grote verantwoordelijkheid!

AC: Wat is er sindsdien gebeurd?

MR: In januari 2015 namen we de controle over Fantic, en op dat moment bestond het assortiment alleen uit 50cc en 125cc offroad-modellen. We kochten het omdat het een historisch merk is, opgericht in 1968, dat vandaag de dag nog steeds zeer geliefd is bij Italiaanse motorrijders, en ook bij velen buiten Italië. Mijn visie voor het merk Fantic was om groei te bouwen door zorgvuldig betaalbare nieuwe producten te ontwikkelen in verschillende sectoren die veel emotie belichamen - Enduro, Flat Track, Scrambler, Rally. Dat is waarom we het Caballero-merk nieuw leven hebben ingeblazen - het was de droom van elke tiener in de jaren '70 en '80 om een Caballero te bezitten - nou, dat of een Fantic chopper! Dus ons doel voor Fantic was om een belangrijke aanwezigheid te worden in de middelzware sector.

AC: Hoe heb je dit voor elkaar gekregen?

MR: In 2014, voordat we het bedrijf overnamen, was de omzet van Fantic Motor slechts €1,0 miljoen, met minder dan 300 geproduceerde motorfietsen. Sinds Fregnan het bedrijf in 2003 kocht, had hij in totaal ongeveer 10.000  motoren gebouwd in twaalf jaar. Ons plan voorzag in de voortzetting van de ontwikkeling in het offroad-segment, de herlancering van de Caballero met zowel straatlegale Scrambler- als Flat-track-modellen in elk van de 125, 250 en 500cc cilinderinhouden, en ook onze intrede in de wereld van duurzame mobiliteit, waarvoor we een volledig assortiment van middelhoge tot hoogwaardige Fantic E-bikes hebben ontwikkeld. We geloofden dat dit een sector was met een sterk groeipotentieel, en dat is bewezen - vooral nadat we Bottecchia in juli 2022 kochten. Dit is een van de meest historische fietsmerken van Italië.

AC: Maar voordat Fantic Bottecchia kocht, had je Minarelli van Yamaha gekocht. Hoe kwam dat tot stand?

MR: In juli 2020 was ik in Parijs, waar ik een ontmoeting had met Eric de Seynes, de president van Yamaha Motor Europe. Hij vroeg me: "Wil je Minarelli kopen?" Ik was daar niet op voorbereid, maar ik herstelde van de schok en zei hem: "Ja, natuurlijk!" Yamaha had twee doelen, ten eerste Minarelli verkopen aan iemand van wie ze vertrouwen hadden dat die het bedrijf succesvol kon maken en hen als klant van motoren kon blijven voorzien, en ten tweede dit doen zonder enig banenverlies bij Minarelli.

AC: Hoe groot was de personeelsbezetting daar toen?

MR: 180 mensen, en het aanbod was interessant omdat mijn doel was om onze eigen motor te gaan ontwikkelen. De prijs was redelijk, en al mijn aandeelhouders stemden ermee in om Minarelli te kopen. Het was een win-win-win situatie voor iedereen - voor Eric de Seynes, omdat Yamaha zich van Minarelli kon ontdoen terwijl het nog steeds toegang had tot alle motoren die ze nodig hadden, en voor Fantic omdat we nu onze eigen motoren konden produceren, terwijl we ook onze relatie met Yamaha versterkten. En de derde winnaar was Minarelli, dat weer complete motorfietsen begon te produceren. 

AC: Dus jullie produceren complete motoren in Minarelli, evenals motorblokken?

MR: Ja, de volledige productie van Fantic-motoren vindt nu plaats in de Minarelli-fabriek - vorig jaar 16.000 motoren, en in totaal 45.000 motorblokken. Sinds vorig jaar heeft Yamaha zijn eigen productiestrategie, maar we blijven nog steeds motorblokken produceren voor andere fabrikanten, waaronder Beta, Rieju en Sherco.

AC: Welke activiteiten onderneem je hier in Santa Maria in Sala?

MR: We besloten om de motorfietsfabriek in Bologna te vestigen. In ons hoofdkantoor hier, dat we in september 2021 openden, hebben we de technische afdeling, raceafdeling en de afdeling na verkoop, evenals een nieuw magazijn voor reserveonderdelen en accessoires.

AC: Fantic Motor moet sterk gegroeid zijn om zo'n investering te ondersteunen?

MR: Inderdaad - onze omzet heeft zich sterk ontwikkeld, stijgend van €4,5 miljoen in 2015 naar meer dan €10 miljoen in 2016. Ons doel was om een omzet van meer dan €40 miljoen te bereiken tegen 2020, wat ons gelukt is. Het steeg verder in 2022, toen we al €175 miljoen bereikten, maar het resultaat had beter kunnen zijn als we geen gebrek aan componenten hadden gehad, vooral voor de Caballero. Voor 2023 moeten we onze rekeningen nog afronden, maar we zijn vol vertrouwen over een positief resultaat.

AC: Wat is je dealer strategie?

MR: Ik geloof sterk dat Fantic verkocht moet worden via multimerkdealers, omdat je mensen de winkels in moet krijgen. Met slechts één merk is dat moeilijk. En als je niet de juiste motoren hebt, is het onmogelijk om klanten te winnen in deze marktsector, en het is ook onmogelijk om een slecht product te pushen, zelfs met de juiste communicatie. Uiteindelijk is het vrij eenvoudig, om goede verkopen te hebben als je het juiste product hebt. Dit is onze strategie.

AC: Was dit de reden voor de ontwikkeling van jullie nieuwe XE300 tweetakt Enduro model?

MR: Ja, 53% van de markt voor allroad doeleinden bevindt zich in deze capaciteit, daarom hebben we deze nieuwe motor ontwikkeld.

AC: Is het een evolutie van Yamaha's YZ250 motor, waaraan Minarelli al enige tijd werkte?

MR: Nee, het is een 100% Fantic-ontwerp.

AC: Met directe injectie, zoals je Aprilia DiTech?

MR: Nee, met indirecte injectie. Maar we ontwikkelen iets anders met directe injectie, zij het in een andere capaciteit! Een 300cc tweetakt is naar mijn mening het beste formaat voor Enduro-motoren. Ik begrijp echt niet waarom alle Japanse fabrikanten zo sterk tegen de tweetaktmotor zijn. We hebben een zeer sterk ontwikkelingsteam onder [Jan Witteveen, de langdurige baas van Aprilia Racing en tweetaktontwerp-goeroe - AC]. Deze mensen zijn niet alleen in staat om prestaties te leveren, maar ook betrouwbaarheid - onze motor is zeer sterk wat betreft duurzaamheid, veel meer dan die van onze concurrenten! Krukas, drijfstang en zuiger, alles is beter - vooral de zuiger, waarin we veel werk hebben gestoken om de prestaties te verbeteren.

AC: Een manier om Fantic terug op de kaart te zetten is door te gaan racen?

MR: Ik geloof dat je als motorfietsbedrijf moet racen en winnen – daar bestaat geen twijfel over, omdat het het beste instrument is om je product en merk te promoten. Het dient ook als testomgeving voor het ontwikkelen van nieuwe modellen. Wij zijn het enige Italiaanse bedrijf dat betrokken is bij Enduro, Motocross, Wegrace en Rally, inclusief de Dakar.

AC: Maar waarom raakte Fantic betrokken bij Moto 2, gezien je een Triumph-motor moet gebruiken in een Kalex-frame – en jullie maken zelfs geen Supersport-straatmotor? Is het simpelweg om Fantic als sportief merk te identificeren voor toekomstige straatmotorverkopen?

MR: Inderdaad, het lijkt tegenstrijdig. Maar onze betrokkenheid bij Moto 2 heeft twee redenen. Ten eerste positioneren we Fantic als een sportief merk, wat helpt om het merkimago te versterken. Dit imago kan de verkoop van toekomstige straatmotoren beïnvloeden, zelfs als die modellen verschillen van de competitieve machines.

Ten tweede biedt het ons waardevolle ervaring en blootstelling. Racen op dit niveau stelt ons in staat om te concurreren met en te leren van de besten in de motorsportwereld, wat cruciaal is voor het verbeteren van onze technologie en engineering. Deze ervaringen worden dan vertaald naar verbeteringen in onze bestaande producten en de ontwikkeling van nieuwe modellen.

AC: Op dit moment verkoopt Fantic voornamelijk in Europa, maar wat zijn jullie plannen om wereldwijd uit te breiden?

MR: We hebben 38% van onze verkoop in Italië en 62% daarbuiten, maar we zijn te veel gefocust op Italië. We moeten uitbreiden naar andere markten. We verkopen onze e-bikes echter al wereldwijd, waaronder in de VS, Zuid-Amerika en Japan. In Australië verkopen we de Caballero met succes, en we zullen onze activiteiten daar uitbreiden. We hebben een zeer goed assortiment modellen voor deze landen, waar offroad rijden zo populair is, en we zijn van plan ons in de toekomst sterker op hen te richten.

AC: Wat is na Italië momenteel jullie grootste markt? Duitsland?

MR: Duitsland, Frankrijk en dan Finland.

AC: Finland?

MR: Ja, we hebben daar een importeur met een passie voor motorfietsen en e-bikes, die ook een heel goede zakenman is. In Spanje en het VK moeten we ons meer richten op de ontwikkeling van het merk Fantic. We moeten de klant uitleggen dat we geen ander Chinees bedrijf zijn met een beroemde naam uit het verleden, maar een levendig, historisch Italiaans merk waarvan de producten, zowel motorfietsen als e-bikes, 100% in Italië worden gemaakt.

AC: Zullen er andere modellen komen die hetzelfde Yamaha MT-07 motorplatform gebruiken?

MR: In de toekomst denken we aan verschillende motoren, met verschillende capaciteiten, maar we hebben wat tijd nodig omdat we consistent moeten zijn en de markt moeten laten zien dat we dit kunnen. Nu we de Caballero 700 hebben ontwikkeld, zullen er in de toekomst binnen twee tot drie jaar andere versies van dit product komen. We denken er ook over na om er een extra cilinder aan toe te voegen – maar daarvoor hebben we een ander merk nodig. En ik ken zo’n merk!

AC: Is het toevallig een bedrijf waar je tientallen jaren geleden voor werkte?

MR: Ja, inderdaad! Er is een extra dimensie aan ons bedrijf die ik graag wil realiseren, namelijk het herlanceren van het merk Laverda, dat momenteel eigendom is van Piaggio. Zij hebben het overgenomen toen ze Aprilia in 2004 kochten, maar hebben het merk in hun bedrijfsopslag laten liggen zonder het ooit weer nieuw leven in te blazen. Mensen zijn tegenwoordig geïnteresseerd in traditie – het hele succes van Fantic vandaag onderstreept die waarheid. Moto Laverda is een echt historisch merk, en was in feite het allereerste bedrijf ter wereld dat het idee promootte van een motorfiets met een grote cilinderinhoud en een sportief karakter. De 1.000cc driecilinder werd drie jaar vóór de 900cc Z1 Kawasaki geïntroduceerd - het was 's werelds eerste maxi-bike, net zoals de 750SF vijf jaar eerder het eerste Italiaanse tweecilindermodel van 750cc was. Laverda heeft een glorieuze racegeschiedenis in het succesvol concurreren in endurance-racen met motoren die afgeleid waren van straatmotoren voor klanten. Het produceerde ook de iconische V6, een meesterwerk van Italiaanse techniek.

Ik werkte daar van 1979 tot 1985, nadat ik als student was begonnen met mijn ingenieursthesis - het was een nieuw systeem van kleppendistributie voor de 1000cc triple. Het zou voor mij een zeer bevredigende prestatie zijn om Laverda nieuw leven in te blazen met een klein assortiment prestigieuze high-performance modellen ontwikkeld door Fantic - en ik geloof dat het ook commercieel succesvol zou zijn.

Ik nam contact op met wijlen de heer Roberto Colaninno [Piaggio Voorzitter/CEO die vorig jaar overleed – AC] om te zien of hij geïnteresseerd zou zijn om het merk Laverda over te dragen aan ons bij Fantic, en zo ja, onder welke voorwaarden – maar het antwoord was nee. Ik zal het opnieuw proberen bij zijn zonen die na zijn dood de controle over Piaggio hebben overgenomen – dus laten we hopen dat zij hier anders tegenaan kijken.

AC: Dus, Mariano – hier ben je, je eerste decennium als eigenaar van Fantic zit erop. Had je ooit gedacht dat het bedrijf zo succesvol zou zijn toen je het in 2014 kocht?

MR: Nee, eerlijk gezegd niet - maar dag na dag beginnen we te geloven dat dit project geen grenzen kent. Elke dag lijkt het erop dat we meer kansen hebben. De sleutel is om te weten welke kansen we moeten grijpen en verder uit te bouwen!

Tekst: Alan Cathcart, vertaling: CDK

Media: Kel Edge en Fantic Motor